ROZPOZNAWANIE CZASOWNIKA W ZDANIU
Podczas tworzenia zdania, czasownik jest jednym z jego kluczowych składników. To on odpowiada za określenie czasu, trybu i osoby, czyli mówi nam, kto co robi i w jakim czasie. Warto jednak wiedzieć, jak w prosty sposób rozpoznać, gdzie w zdaniu znajduje się czasownik i jakie pytania on odpowiada.
- CZYM JEST CZASOWNIK?
Czasownik to część mowy, która opisuje czynność lub stan. Odpowiada za określenie czasu, trybu i osoby, czyli mówi nam, kto co robi i w jakim czasie. Często jest dopełniony przez inną część zdania, taką jak dopełnienie, określenie czasu czy miejsca.
- JAK ROZPOZNAĆ CZASOWNIK W ZDANIU?
Najłatwiej rozpoznać czasownik po tym, że kończy się on na –ć, -ić, -ąć, -ywać lub -ować. Oczywiście, istnieją również wyjątki – na przykład czasowniki nieregularne, które kończą się na -m lub -ę. Wyróżnić czasownik możemy również po jego znaczeniu – np. „pić”, „biegać”, „kochać” – to wszystko są czasowniki, ponieważ określają czynność.
- JAKIE PYTANIA ODPOWIADA CZASOWNIK?
Czasownik odpowiada na pytania:
-
Kto co robi?
Przykład: Maria gra na pianinie. Gram (czasownik) na pianinie to czynność, którą wykonuje Maria (podmiot). -
W jakim czasie?
Przykład: Wczoraj wieczorem oglądałem film. Oglądałem (czasownik) film to czynność, która odbyła się wczoraj wieczorem (określenie czasu). -
W jakim trybie?
Przykład: Gdyby nie deszcz, poszlibyśmy na spacer. Poszlibyśmy (czasownik) to tryb przypuszczający, gdyby nie deszcz to czyli nie poszliśmy rzeczywiście, ale mówimy o możliwej sytuacji. -
W jakiej osobie?
Przykład: Adam pisze list do babci. Pisze (czasownik) to czyńność, którą wykonuje Adam (podmiot – 3 osoba).
- CO ZROBIĆ, GDY NIE MOŻEMY ROZPOZNAĆ CZASOWNIKA?
Czasem, w bardziej skomplikowanych zdaniach, trudno jest odnaleźć czasownik. Wtedy warto zwrócić uwagę na rzeczowniki, które często występują w bezpośrednim sąsiedztwie czasownika. Zadając pytania, np. „Kto? Co?” lub „Co zrobił?”, można łatwiej odnaleźć czasownik.
- PODSUMOWANIE
Czasownik to jedna z kluczowych części zdania, która odpowiada za określenie czynności lub stanu rzeczy, a także za czas, tryb i osobę. Najlepiej rozpoznajemy go po końcówce lub po znaczeniu, a odpowiada on na pytania dotyczące wykonanej czynności, czasu, trybu i osoby. Warto poświęcić trochę czasu na rozpoznanie czasownika w zdaniu, ponieważ pozwoli nam to na jeszcze lepsze zrozumienie treści tekstu.